Elektrokonvulsiv terapi (ECT)

Voss DPS NKS Bjørkeli

Elektrokonvulsiv terapi (også kalla ECT) er ei trygg og godt etablert behandling ved psykiatriske avdelingar i dei fleste land.

Innleiing

Elektrokonvulsiv behandling blir brukt fordi den verkar raskt og er svært effektiv når behandling med legemiddel ikkje har vort tilstrekkeleg eller der behandling med medikament ikkje er anbefalt (for eksempel på grunn av besværlege biverknader). Målet for behandlinga er symptomreduksjon og funksjonsforbetring med sikte på full rehabilitering.

Effekten er veldokumentert for alvorlege depresjonar, men også for andre psykiske lidingar som mani og nokre former for schizofreni. Ved alvorleg depresjon som kan vere prega av næringsvegring, sjølvmordsfare og vrangførestilling, bør behandling med ECT vere eit førsteval. Dette gjeld også depresjonar ved høg alder.

Tilvising og vurdering

Det er lege eller psykologspesialist som vurderer om ECT kan vere ein god behandling for deg. Tilvisinga blir prioritert av lege som vurderer om du får tilbod om behandling eller ikkje. Det er eit mål at dei fleste pasientane med alvorleg depresjon skal starte behandlinga innan 1 - 4 veker etter at vi har fått tilvisinga. Legen vurderer om du treng raskare behandling.

Fastlege eller anna helseteneste som tilviser til utgreiing

1. Før

Behandlinga krev nokre førebuingar og undersøkingar som kan gjerast poliklinisk eller mens du er innlagt på sjukehus. Vi legg vekt på grundig informasjon om ECT som ein viktig del av førebuingane, gjerne i lag med pårørande. Behandlinga er frivillig og du må gi skriftleg samtykke til at behandlinga skal gjennomførast.

Du må faste før du skal til behandling.

2. Under

Sjølve behandlinga varer i nokre minutt, og skjer ved at vi utløyser eit kontrollert epileptisk anfall ved hjelp av elektrisitet påført mot hovudet. Behandlinga skjer i narkose og blir utført av lege og sjukepleiar under trygge forhold. Du blir fulgt av helsepersonell før, under og etter behandlinga, som vanlegvis skjer om morgonen.

3. Etter

Dei fleste ønsker å sove eit par timar etter at dei har fått ECT-behandling.

Etter endt behandling, som ofte består av i alt 9 - 12 behandlingar, planlegg vi ein vedlikehaldsbehandling og førebyggande tiltak for å hindre at du får tilbakefall av symptom. Vedlikehaldsbehandlinga kan bestå av samtaleterapi, medikamentell behandling, og/eller vedlikehaldsbehandling med ECT.

ECT kan gi vanskar med minnet i tida under og etter behandlinga. Det er individuelle forskjellar i grada av biverknadar av ECT. På gruppenivå veg positive følgjer (at ein blir kvitt depressive symptom) opp for eventuelle kognitive biverknadar. I nokre tilfelle kan ein få meir langvarige problem med minnet. Det kan vere at ein gløymer enkelte personlege minne. Dette gjeld særleg minne frå vekene og månadane før og under ECT-behandlinga.